Tanesi Elena Ponijatovska - Prvi prolazi voz cene

Štrajk železničara u Meksiku (1958–1959) jedan je od događaja koji su obeležili drugu polovinu 20. veka u ovoj zemlji. Mada je štrajk ugušen, hiljade radnika izgubilo posao, a njegove vođe pohapšene, on predstavlja prekretnicu u istoriji socijalnih borbi u Meksiku jer su radnici po prvi put uspeli da se organizuju, oforme nezavisni sindikat, reše se potkupljivih lidera i pokrenu protest za ostvarenje prava na bolje uslove rada i veće plate. S druge strane, Elena Ponijatovska, aristokratskog porekla, ali levičarskog ubeđenja oduvek je u svojim romanima i novinskim člancima bila hroničarka, ali i borac protiv nepravdi i nejednakosti kojima je bila svedok. Stoga ne čudi da je inspiraciju za roman Prvo prolazi voz pronašla upravo u ovom istorijskom događaju. Delo koje nije jednostavno klasifikovati, mešavina testimonijalne proze, istorijskog romana i romansirane biografije, portret je jednog vremena i jednog života. Kroz preplitanje istorije i fikcije autorka nam otkriva psihološki kompleksan lik Trinidada Pinede Ćinjasa, njegove porodične i ljubavne odnose, kao i meksičko društvo, radničku klasu, položaj žene, ali i živopisne predele Oahake, Sapoteko indijance i njihove mitove, miris monstere i manga......